Ciltte artan yağ salgısı, kıl kökü ve yağ bezlerinde birikerek komedon adı verilen siyah veya beyaz tıkaçlar oluşturur. Kullanılan yağlı kremler, terleme, makyaj gibi durumlar ve uygun temizleyicilerin kullanılmaması gözeneklerin tıkanmasında artışa ve tıkanan gözeneklerde biriken bakteriler ise sivilcelere yol açar. Yüz, sırt ve boyun başta olmak üzere, kıl kökleri olan (yağ bezleri bu foliküllere yapışır) epidermisin herhangi bir yerinde oluşabilir. Daha çok ergenlik döneminde olmakla birlikte erişkin yaşta da görülebilmektedir. Hormonal faktörler, çevresel faktörler, bazı ilaçlar, stres ve glisemik indeksi yüksek gıda tüketimi akne artışına neden olabilir.
Aknenin şiddetine göre tedavi düzenlenir. Ortalama 2-4 ay gibi bir sürede yanıt alınmaktadır. Krem tedavileri, antibiyotik tedavisi, isotretinoin başlıca kullanılan tedavi yöntemleri olmakla birlikte, bazı hastalarda oral kontraseptif ilaçlar, peeling, lazer, radyofrekans gibi yöntemlerle de başarılı sonuçlar alınmaktadır.
AKNE SİVİLCE NEDİR
Akne foliküler kanalda tıkanmaya bağlı olarak gelişen cilt hastalığıdır. Akne ergenlik çağında görülmekle beraber; bebeklikten yaşlılığa kadar her yaşta ortaya çıkabilir. Akne, kişileri psikolojik olarak kötü etkilediğinden, başvurularda en çok şikayet edilen cilt hastalıklarından birisidir. En sık yüz bölgesinde görülür. Yüzde de alın ve yanaklarda daha yoğundur. İkinci olarak sırt ve göğüs bölgesinde görülür.
SİVİLCE OLUŞUMUNDA GENETİK FAKTÖRLER
Kişinin sivilceye yatkınlığı aileden gelebilmektedir.
SİVİLCE OLUŞUMUNDA ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Hava koşulları, kullanılan kozmetik ürünler ve stres de sivilce oluşumuna sebep olmaktadır. Stres kanda androjen ve kortizon artışına neden olur, bu durum yağ kanallarırını uyararak sivilce oluşumuna neden olmaktadır. Aynı zamanda yanlış kozmetik ürünleri de gözeneklerde yağ birikimine neden olur, temizlenmeyen cilt sonrasında iltihabik sivilceler, bunların önlenmemesiyle beraber de ciltte zamanla derin izler oluşabilmektedir.
AKLE OLUŞUMUNUN NEDENLERİ
+ Kalıtsal yatkınlık
+ Hormonal dengesizlik
+ Aşırı yağlı deri yapısı
+ Stres
+ Kullanılan bazı ilaçlar
+ Yüze yoğun sürülen kapatıcı ya da kremler
+ Kadınlarda polikistik over sendromu denilen; saç dökülmesi, kıllanma artışı ile beraber aknenin görüldüğü hormon bozukluğu
+ İçsel ve dışsal diğer nedenler
AKNE NASIL TEDAVİ EDİLİR
Akne tedavisinin amacı akne lezyonlarını yok etmek ve yenilerinin oluşumunu önlemektir. Aknenin oluşumuna göre farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
BAŞLICA AKNE TEDAVİ YÖNTEMLERİ
+ Krem Tedavisi
+ Antibiyotik Tedavisi
+ Hormonal Tedavi
+ Lazer Tedavisi
+ Kimyasal Peeling
+ Akne İzlerinin Tedavisi
Cilt bir boşaltım organıdır ve 22-28 günde bir yağ boşaltır. Yağ bezelerinin tekrarlanması ve cildin arındırılmaması ile beraber akne ve sivilceler oluşur. Genellikle ergenlik döneminde başlayıp uzun yıllar devam edebilir. Akneler leke haline gelmeden, kişinin erken tedavi programına başlamasıyla sorun; izler yerleşmeden çözümlenebilir. Gelişmiş medikal cilt bakımları ve Lazer tedavileri ile cildin yenilenmesi sağlanarak izler büyük ölçüde azaltılabilir. İz tedavisinin başarısı izlerin derinliği ve yoğunluğuyla orantılı olarak değişkenlik gösterir. Akne izlerinin tedavisinde kullanılan temel tedavi yöntemleri şunlardır.
+ Karbon Peeling
+ Kimyasal Peeling
+ Dermaroller Tedavisi
+ Mikrodermabrazyon
+ PRP Tedavisi
+ Radyofrekans Tedavisi
+ Fraksiyonel Lazer
+ Lazer Tedavisi
+ Dolgu Enjeksiyonu
+ Dermastamp
+ Dermapen
+ Akne Leke Kürü
GENEL TANIM
Akne, kıl köklerinin ve yağ bezlerinin (deri altındaki yağ üreten bezlerin) tıkanmasıyla sonuçlanan ve sivilcelere neden olan yaygın bir cilt durumudur. Eğer vücut çok miktarda sebum üretiyorsa (cildimizi nemli tutan yağ), ölü deri hücreleri gözeneklerin içine sıkışabilir ve beyaz ya da siyah noktalara neden olabilir. Ciltte yaşayan bakteriler de gözenek içinde sıkışıp kalır, iltihaplı sivilcelerin çıkmasına neden olur. Genellikle yüz, alın, göğüs, üst sırt ve omuzlarda görülür. Akne her yaştan insanı etkilemekle birlikte, gençler arasında en yaygın olanıdır.
Sivilce, ergenlik dönemindeki gençlerin yüzde 85’inde görülmekle birlikte 30’lu 40’lı ve daha ileri yaşlarda da görülebilen bir deri hastalığıdır. Tipik bir sivilce, kırmızı renkte ucu sarı iltihaplı veya iltihapsız küçük kabarcıklar, açık komedon denen siyah noktalar ve kapalı komedon denen beyaz küçük kabartılar ve bazen daha iri kist benzeri yapılar şeklindedir. Akne hormonlar, ilaçlar ve karbonhidrat açısından zengin gıdalar tarafından tetiklenebilir veya ağırlaşabilir.
NEDENLERİ
Cilt gözenekleri tıkandığında, gözenek içinde bulunan bakteriler için uygun bir üreme ortamı oluşturur; bu bakteriyel çoğalma zamanla iltihaba neden olur. Akne oluşumunun birkaç nedeni olabilir:
+ Bazı ilaçlar
+ Bir tür hormonun aşırı aktivitesi (androjenler)
+ Cİildin fazla yağ üretmesi
+ Yağ ve ölü deri hücreleri tarafından tıkanmış gözenekler
+ Sivilce sıkma, tahriş
+ Kirlilik (bakteri oluşumuna ortam hazırlar)
+ Sigara kullanımı akne oluşumunu tetikler
+ Nemden ya da güneşe maruz kalmaktan kaynaklanan tahriş
+ Hormon Seviyesindeki Değişiklikler
+ Ergenlik dönemi
+ Adet döngüsü
+ Hamilelik
+ Doğum kontrol hapları
+ Stres
Özellikle ergenlikte değişen hormonlar kişilerin cildinde de değişimlere neden olabiliyor. Bu hormonal etki ile deride üretilen yağ miktarı artıyor. Yağ bezlerinde faaliyetin artması da bu bezlerin dışarı açılan kısımlarında hücrelerin birikmesine ve tıkanmasına neden olarak akne oluşumunun ilk evresini başlatıyor.
Daha sonra bakterilerin üremesi ile iltihabi durum ortaya çıkıyor. Bu tablo kişide siyah ve beyaz noktalara, üzeri irinli şişliklere, kırmızı lekelere hatta fındık büyüklüğünde kistik yapıların oluşumuna yol açıyor. Sivilce döküntüleri yüz, sırt, omuz ve göğüs gibi yağlı bölgelerde görülüyor.
Kozmetik malzemeler ve yoğun kozmetik kullanımı ergenlik sonrası gelişen aknelerin en önemli nedenlerinden. Bazı kozmetik ürünler kullanılmaya başlanmasından aylar sonra da ciltte akne oluşumuna neden olabiliyor. Kozmetik ürün seçiminde akne yapıcı potansiyellerin iyi incelenmesi önem taşıyor.
Aşırı stres tek başına akne oluşumuna neden olabiliyor. Bunun yanı sıra kişi özellikle yoğun stres altındayken de bazen farkında olmadan derisinde bulduğu ufak bir akneyi veya pürüzü tırnakları ile kazıyıp bir yara haline getirebiliyor. Bu da akne tedavisine cevap alınmayan, iz ve leke bırakan bir tabloyu ortaya çıkartıyor. Böyle bir durumla karşılaşıldığında akne tedavisinin yanı sıra psikolojik destek alınması da tedavinin başarısı için önem taşıyor.
Bazı ilaç tedavilerinin yan etkileri akneye neden olabiliyor. Akneye neden olan ilaçların başında ağızdan alınan uzun süreli kortizon tedavileri geliyor. Sporcuların kullandığı steroidler ile bazı ilaçlar ve uzun süreli B vitamini kullanımı da akneye yol açabiliyor ya da mevcut akneyi şiddetlendirebiliyor. Bu nedenle akne şikayeti ile dermatoloji uzmanına giden hastaların kullandıkları ilaç ve vitaminlerin isimlerini doktoruna bildirmeleri gerekiyor.
Diyet ve akne arasında ispatlanmış bir ilişki bulunmuyor. Ancak yapılan son araştırmalar işlenmiş karbonhidrat tüketiminin akneyi şiddetlendirdiğine işaret ediyor. Bu nedenle sağlıklı beslenmeye de dikkat etmek önem taşıyor.
Cilt yapısı akne oluşumunda önemli bir faktör. Yapılan çalışmalar, yağlı ciltli, gözenekleri genişlemiş kişilerin erişkin aknesine daha yatkın olduğunu ortaya koyuyor. Erişkin aknesi, ‘ergenlik sivilceleri erişkin yaşlara kadar devam edenler’ veya ‘erişkin yaşta ortaya çıkanlar’ şeklinde ikiye ayrılıyor. Ergenlik sivilcesi erkeklerde, erişkin aknesi ise kadınlarda daha sık görülüyor. Erişkin aknesi iltihaplı olmaya ve iz bırakmaya daha meyilli oluyor.
Bilimsel çalışmalar, ergenlik sonrası oluşan sivilceler ile sigara içimi arasında bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Fazla sigara tüketimi, aknenin şiddetinde artışa neden oluyor.
Belirtiler
Sivilce belirtileri ve semptomları durumunuzun şiddetine bağlı olarak değişir:
+ Uçları beyaz sivilceler
+ Siyah noktalar
+ Küçük kırmızı, hassas yumrular (papüller)
+ Cildin yüzeyinin altında büyük, katı, ağrılı olabilen topaklar (nodüller)
+ Cildin yüzeyinin altında ağrılı olabilen, irin dolu topaklar (kistik lezyonlar)
+ Sıklıkla, akne iltihabı genel kızarıklık ve hassasiyete neden olur. Akne ilerledikçe, ek semptomlar koyu lekeler ve yara izleri içerebilir. Erken tedavi, akne kistlere ve nodüllere ilerlemeden önce, şiddetli koyu lekelerin + ve yara izlerinin gelişmesini engelleyebilir.
Tedavi Yöntemleri
Akne tedavi edilebilen bir durumdur; ancak her sivilce aynı şekilde tedavi edilmez. Bu nedenle sivilce tedavisinin uzman hekimler tarafından planlanması ve izlenmesi en uygun olandır. Tedavi şekli ve süresi, kişinin genel sağlık durumu göz önüne alınarak, sivilcenin şiddetine, yaygınlığına, kişinin yaşına göre belirlenir. Sivilcenin tedavisi 1–2 hafta gibi kısa bir sürede bitmez; uzun süreli olacağı baştan kabul edilmelidir.
Kullanılan kimi tedavi yöntemleri şunlardır:
Benzoil Peroksit
Bölgesel olarak kullanılan bu ilaç, gözeneklerinizdeki ve cildinizin yüzeyindeki bakterileri öldürmeye yardımcı olabilir.
Antibiyotikler
Bu ilaç türü, gözeneklerin iltihaplanmasına neden olan bakterilerin büyümesini durdurabilir veya azaltabilir. Bölgesel olarak uygulanabilir veya oral olarak alınabilir.
Retinoidler
Bu ilaç yeni sivilcelerin gelişimini azaltabilir ve gözeneklerin tıkanmasını önleyebilir.
Drenaj
Bu prosedür, cerrahi olarak veya büyük bir kisti tedavi etmek amacıyla kullanılır.
Fototerapi
Bu süreç cilt üzerindeki akne-nedenli bakterilerin sayısını azaltabilir.
Lazer
Şiddetli akne vakalarında kızarıklık ve şişmiş dokuyu azaltmak için lazer uygulamaları kullanılabilir. Düzensiz olarak uygulanan sivilce tedavilerinin hiçbir anlamı yoktur.
EN ÇOK MERAK EDİLEN SORULAR VE CEVAPLARI
Akne neden olur?
Sivilce, kıl folikülleri olarak bilinen derideki küçük delikler tıkandığında ortaya çıkar. Yağ bezleri cilt yüzeyinin yakınında bulunan küçük bezlerdir. Aşırı sebum, ölü cilt hücreleriyle karışır ve her iki madde de follikülde tıkanmaya neden olur. Tıkanan follikül, cildin yüzeyine yakınsa bir siyah nokta oluşur.
Akne nedir?
Akne, cildimizin gözeneklerinin üzerinde yerleşen, kırmızı renkte, ciltten kabarık olarak görülen, zaman zaman içi iltihaplı olabilen sivilcedir. Genellikle yüzde, daha sonra sırtta, omuz başlarında ve göğüs V bölgesinde görülür.
Akne Hastalığı Ne Demek?
Akne, yüz, omuzlar, sırt ve göğüsteki yağ bezleriyle ilgili bir deri hastalığı. En çok 14-20 yaşlar arasında görülür ve bu hastalığın tipik belirtileri olan siyah noktalar, sivilceler, gençlerin bu en hassas devirlerinde genellikle psikolojik rahatsızlıklara yol açar.
Sivilce nedir ve nasıl oluşur?
Yağlı yiyeceklerin çok fazla tüketilmesi sonucunda ise yağ bezleri ve dolayısıyla sivilce artışı gözlenir. Cilt üzerinde yağ bezlerinin büyümesi sonucunda sebum üretimi de fazlalaşır. Sebum üretimi çoğaldıkça ciltte kızarıklıklar meydana gelir ve istenmeyen görüntüler oluşur.
Kistik akne ne demek?
Kistik sivilce, gençlerin ve yetişkinlerin maruz kaldığı normal akneden çok daha fazlası olan bir cilt durumudur. ... Bu sivilceler hem erkek hemde kadınları etkiler ve genellik 8 ila 50 yaş arasındaki yaş gruplarında çok sık ortaya çıkar.
Komedon akne nedir?
Beyaz nokta, diğer adı ile kapalı komedon yaygın görülen bir sivilce öncüsüdür. Cildin yüzeyinde milimetrik, beyaz kabarıklık olarak bulunur. ... Tüm akne formlarında olduğu gibi gözenekler; yağ, ölü deri hücreleri ve bakterilerle tıkandığında beyaz noktalar oluşur.
Siyah nokta ne demek?
Siyah nokta, derinin alt katmanında salgılanan fazla yağın, cilt yüzeyinde bulunan ölü deri ve kirle birleşmesi sonucu meydana gelen bir cilt sorunudur. Açık komedon olarak da bilinen siyah nokta, cilt yüzeyinde yağ miktarı arttıkça açık gözeneklerin tıkanması sonucunda oluşur ve zamanla belirginleşir, rahatsız eder.
Sivilce yapan yiyecekler nelerdir?
Sivilce Yapan Yiyecekler: Dikkatli Tüketilmesi Gereken 7 Besin
+ İşlenmiş tahıllar ve şeker. Beslenme düzeninde işlenmiş karbonhidratlara çok fazla yer veren kişiler, sivilce problemi ile daha sık karşılaşıyor. ...
+ Süt ürünleri
+ Fast food
+ Omega-6 yağları açısından zengin gıdalar
+ Çikolata
+ Hayvansal gıdalar
+ Kuruyemişler